120- lecie Żuławskiej Kolei Dojazdowej
W miniony weekend, w dniach 3-5 października 2025 r. Żuławska Kolej Dojazdowa świętowała 120- lecie otwarcia wąskotorowej linii kolejowej Prawy Brzeg Wisły-Stegna-Sztutowo. Trzydniowe obchody rocznicowe, które odbyły się w Nowym Dworze Gdańskim oraz w Stegnie Gdańskiej, objęte były patronatem honorowym Marszałka Województwa Pomorskiego, Starosty Powiatu Nowodworskiego oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
Podczas części oficjalnej w Nowym Dworze Gdańskim zaproszonych gości powitali gospodarze imprezy: w imieniu właściciela Żuławskiej Kolei Dojazdowej- pani Barbara Ogrodowska - Starosta Nowodworski, oraz w imieniu operatora żuławskiej kolejki - pan Jarosław Lipiński- Prezes Pomorskiego Towarzystwa Miłośników Kolei Żelaznych. Następnie odbyły się prezentacje, dotyczące historii i czasów współczesnych Żuławskiej Kolei Dojazdowej oraz
potencjału kolejki, który mógłby zostać wykorzystany w niedalekiej przyszłości. W uroczystościach jubileuszowych w Nowym Dworze Gdańskim wzięli udział przedstawiciele z Gminy Rewal: pełnomocnik Wójta Gminy Rewal ds. dziedzictwa kulturowego- Paweł Pawłowski oraz specjalista ds. promocji i marketingu Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej- Maciej Łozdowski. Członkowie delegacji gminnej przekazali na ręce pani starosty i pana prezesa listy gratulacyjne od Wójta Gminy Rewal, Konstantego Tomasza Oświęcimskiego oraz od prezes Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej – pani Edyty Sobolak, a także pamiątkową statuetkę w postaci lokomotywy parowej z wygrawerowanymi życzeniami.
Po zakończeniu części oficjalnej zaproszeni goście udali się na dworzec kolejowy w Nowym Dworze i zabytkowym składem, prowadzonym parowozem Px48 – 1752 odbyli sentymentalną podróż w czasie na trasie do stacji Cyganek. Podczas kolejnych dwóch dni obchodów jubileuszowych w imprezie otwartej mogli wziąć udział także mieszkańcy i turyści, na których, oprócz przejazdów zabytkowymi pociągami czekało wiele atrakcji. Kursy pociągów, prowadzone przez parowozy, wagony motorowe oraz lokomotywy spalinowe na trasach Stegna – Jantar oraz Stegna – Sztutowo przyciągnęły na Żuławy kilkudziesięciu miłośników kolei wąskotorowych z całej Polski, którzy podczas zaplanowanych przystanków mogli zrobić zdjęcia unikatowych składów w najatrakcyjniejszych miejscach na trasie.
Udział przedstawicieli z naszej gminy w uroczystościach jubileuszowych był nie tylko wyrazem solidarności i szacunku dla środowiska, związanego z kolejami wąskotorowymi, ale również możliwością nawiązania cennych kontaktów z przedstawicielami tej branży. Przypomnijmy, że już w przyszłym roku Nadmorska Kolej Wąskotorowa świętować będzie 130. rocznicę otwarcia linii kolejowej z Gryfic do Niechorza. Uroczystości obchodzone będą w dwóch terminach: w dniach 18-20 maja 2026 r., podczas III Międzynarodowej Konferencji Muzeów i Operatorów Tras Kolei Wąskotorowych w Pogorzelicy oraz 1 lipca 2026 r. – podczas otwartej imprezy jubileuszowej na dworcu w Rewalu.
Żuławska Kolej Dojazdowa, kursująca na trasie Prawy Brzeg Wisły – Jantar – Stegna – Sztutowo to jedyna czynna kolejka wąskotorowa w województwie pomorskim. Historyczna kolej o rozstawie szyn 750 mm, otwarta 17 sierpnia 1905 roku, kursuje dziś sezonowo po Żuławach i nad Mierzeję Wiślaną, przewożąc w ciągu ponad 100 dni w roku nawet 90 tys. pasażerów.
Podczas obchodów 120-lecia otwarcia linii kolejowej Prawy Brzeg Wisły – Sztutowo wykorzystano składy, prowadzone przez lokomotywę Lxd2 i wagon motorowy MBxd2, stanowiące własność Żuławskiej Kolei Dojazdowej, jak też wypożyczone zabytkowe pojazdy: Px48-1752 (Ełcka Kolej Wąskotorowa), Las 4968 (Kaliska Kolej Dojazdowa) oraz MBxd1-130 (Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie).
Dzięki uprzejmości partnerów: firmy SKPL Cargo, Stacji Muzeum w Warszawie oraz Muzeum Historycznego w Ełku uczestnicy wydarzenia mogli poczuć dawny klimat kolei wąskotorowej na Żuławach. z czasów, kiedy wąskotorówki nie były tylko atrakcjami turystycznymi, a pełniły funkcje transportu publicznego i towarowego.